Miejsce wykonywania pracy doktorskiej: Katedra Biochemii Ogólnej, Uniwersytet Łódzki.

Temat i cel badań
Tematyka mojej pracy naukowej dotyczy właściwości i funkcjonowania płytek krwi. Płytki są najmniejszymi komórkami krwi, uczestniczą w procesach krzepnięcia, przez co odpowiedzialne są za utrzymanie w organizmie prawidłowej hemostazy, czyli równowagi pomiędzy swobodnym przepływem krwi w naczyniu krwionośnym, w warunkach prawidłowych, a tamowaniem jej wypływu z uszkodzonego naczynia krwionośnego np. w wyniku zranienia. Płytki krwi są komórkami bardzo reaktywnymi, łatwo ulegającymi aktywacji przez szereg czynników zarówno endogennych znajdujących się w naszym organizmie, jak dostarczanych z zewnątrz czynników egzogennych. Udział płytek w procesach krzepnięcia wymaga ich aktywacji, przy czym nadmierne pobudzenie tych komórek prowadzi do stanów patologicznych związanych z powstawaniem zakrzepów. Hemostatyczna funkcja płytek oraz ich udział w chorobach układu sercowo-naczyniowego są dobrze poznane i szeroko opisane. Moje zainteresowania od początku koncentrowały się na stosunkowo słabo znanych poza-hemostatycznych funkcjach tych komórek. Szczególnie zainteresował mnie aspekt udziału płytek krwi w rozwoju reakcji zapalnych oraz ich interakcji z komórkami układu immunologicznego. Kiedy rozpoczynałam pracę praktycznie nie istniały na ten temat doniesienia z polskich ośrodków badawczych. Prowadziłam badania dotyczące fizjologicznej odpowiedzi płytek oraz zmian stopnia ich aktywacji w wyniku bezpośredniego działania odpowiedzialnych za rozwój zapalenia silnych patogenów, to jest endotoksyn bakteryjnych, inaczej lipopolisacharydów pochodzących z różnych bakterii Gram-ujemnych. Obecnie, kontynuując ten nurt badań, nadal zajmuję się wpływem endotoksyn na płytki, na poziomie molekularnym, badając zmiany strukturalne płytkowych biomolekuł, w tym głównie oksydacyjne uszkodzenia białek i lipidów. Wykazałam istotny udział endotoksyn bakteryjnych w ich bezpośredniej interakcji z płytkami krwi. Wcześniejsze badania opisane w literaturze dotyczyły jedynie pośredniego działania lipopolisacharydu na płytki, przy udziale tzw. mediatorów zapalnych, czyli substancji uwalnianych z komórek układu immunologicznego aktywowanych endotoksyną. Moje badania wykazały i potwierdziły rolę płytek krwi (traktowanych do niedawna wyłącznie jako element hemostazy) jako komórek kluczowych dla rozwoju reakcji zapalnych. W stanach zapalnych zmienia się biologiczna aktywność płytek, a przez to ich fizjologiczne funkcje, co ma istotne znaczenie w planowaniu terapii przeciwzapalnych. Drugi nurt moich badań, stanowiący oddzielne zagadnienie naukowe, również odnosi się do udziału płytek krwi w stanach patologicznych i dotyczy profilaktyki chorób związanych z nadmierną aktywacją tych komórek, poprzez wpływ substancji zaliczanych do nutraceutyków oraz składników żywności funkcjonalnej. Badania te dotyczą ochronnych właściwości wybranych związków naturalnych, które jako powszechnie dostępne w diecie mogłyby funkcjonować jako naturalne antyoksydanty egzogenne o właściwościach przeciwpłytkowych. Stosowanie tych związków jako nutraceutyków włączonych w suplementację diety skierowanej na ochronę przed chorobami sercowo-naczyniowymi, mogłoby zapobiegać jednym z głównych obecnie chorób cywilizacyjnych. Ponadto, rozpoczęłam badania nad związkami polifenolowo-polisacharydowymi wyizolowanymi z ziół leczniczych rosnących w Polsce. Ich celem jest uzyskanie produktu pochodzenia roślinnego, który działając równocześnie jako antykoagulant i substancja hamująca właściwości prozakrzepowe płytek, wykazywałby szeroko rozumianą zdolność przeciwzakrzepową, dzięki czemu znalazłby istotne zastosowanie w profilaktyce i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych. Innowacyjne działanie produktu ma polegać na jego równoczesnym działaniu hamującym, zarówno na osoczowe elementy kaskady krzepnięcia, jak i na aktywację płytek. Obecnie nie jest znana substancja lecznicza, łącząca cechy antykoagulacyjne i przeciwpłytkowe. Prace zaplanowane są na płytkach od pacjentów z przewlekłą chorobą sercowo-naczyniową, jak również od kobiet ze zwiększonym ryzykiem zmian zakrzepowych w okresie okołomenopauzalnym. Prowadzone przeze mnie badania są badaniami podstawowymi, in vitro, opartymi na modelu komórkowym, jakim są wyizolowane płytki krwi. Wykonanie badań podstawowych o innowacyjnym charakterze jest, w moim przekonaniu, pierwszym krokiem w kierunku zainteresowania branży farmaceutycznej stworzeniem nowego produktu w postaci naturalnych przeciwpłytkowych suplementów diety czy terapeutyków. Ze względu na naturalne źródła pochodzenia substancji aktywnej, uzyskany produkt może być atrakcyjny pod względem niskich kosztów wytworzenia oraz bezpieczny ekologicznie. Wyizolowanie substancji z roślin powszechnie dostępnych, tanich i łatwych w uprawie może obniżyć koszty leczenia powikłań chorób sercowo-naczyniowych.

Czy łatwo jest być kobietą naukowcem?
Praca zawodowa kobiet uwarunkowana jest w dużej mierze stopniem ich zaangażowania w życie rodzinne. Uważam, że wychowanie dziecka to przede wszystkim rola i przywilej matki. Jestem mamą 12-letniej Karoliny. Nie mam poczucia, że w życiu musiałam z czegoś zrezygnować. Zawsze starałam się godzić pracę naukową z życiem rodzinnym, oczywiście dokonując w tym względzie koniecznych przesunięć. Mam wrażenie, że właściwie uchwyciłam proporcje łącząc karierę naukową i życie osobiste. Z Karoliną jesteśmy dziś jak dwie najlepsze przyjaciółki rozumiejące się bez słów. Wierzę, że kobiety swą pracowitością, skrupulatnością, determinacją i znakomitą organizacją zajęć, choć dużym nakładem pracy, wyrównują szanse na awans i karierę naukową. W swojej pracy spotykam się przede wszystkim właśnie z kobietami, które są wspaniałymi naukowcami. Pragnę wymienić tu panie profesor, którym zawdzięczam wiedzę z zakresu biochemii, są to: prof. Barbara Wachowicz – kierownik Katedry Biochemii Ogólnej, w której jestem zatrudniona; prof. Anna Lipińska – dyrektor Instytutu Biochemii; prof. Wanda Małgorzata Krajewska – kierownik Katedry Cytobiochemii; prof. Zofia Kiliańska – kierownik Studium Doktoranckiego Biochemiczno-Biofizycznego, którego byłam uczestniczką.

Czy łatwo jest prowadzić badania naukowe w Polsce?
Tak, stypendium L’Oréal Polska jest tego dowodem. Otrzymałam to szczególne wyróżnienie za dotychczasową działalność naukową, która całkowicie związana jest z pracami prowadzonymi w polskich ośrodkach badawczych. Starając się pogodzić karierę naukową z wychowaniem dziecka nie korzystałam z możliwości wyjazdowych na staże zagraniczne. I jeśli kiedykolwiek odczuwałam z tego powodu jakiś niedosyt, to otrzymana nagroda utwierdziła mnie w przekonaniu o słuszności moich wyborów, pokazując jednocześnie, iż prowadzenie prac badawczych wyłącznie w naszym kraju nie musi oznaczać ograniczeń w rozwoju kariery naukowej.

Czego Pani życzy początkującym naukowcom?
Początkującym naukowcom życzę, aby w pełni potrafili dostrzec i wykorzystać szanse, jakie coraz wyraźniej rysują się w polskiej nauce. Mam na myśli rosnącą liczbę znakomitych ośrodków naukowych, w których prowadzi się badania na najwyższym światowym poziomie dzięki dostępowi do najnowszej aparatury. Widzę wzrastającą w Polsce tendencję do promowania badań o charakterze aplikacyjnym i sądzę, że praktyczne wykorzystanie intelektualnego potencjału polskich naukowców do rozwoju polskiego sektora przemysłowego, to fuzja, która może przynieść obopólną korzyść. Wykorzystywanie prac badawczych do rozwoju gospodarki, uczestnictwo w innowacyjnych projektach integracyjnych, to szansa dla młodych naukowców na podnoszenie poziomu nauki w Polsce i znajdowanie jej skutecznych zastosowań w rozwoju konkretnych technologii. Myślę, że istotne znaczenie ma dziś swobodny przepływ informacji, nieograniczony dostęp, zarówno do najnowszej światowej literatury naukowej, jak i do wszelkich informacji dotyczących rozwoju i promocji nauki. Dlatego wszystkim młodym naukowcom życzę przede wszystkim tego, aby pozostawali na bieżąco z tymi informacjami i aby odważnie i umiejętnie potrafili wykorzystać je dla siebie i dla nauki w Polsce.

Czy prowadząc intensywne prace naukowe ma Pani czas na inne zainteresowania?
Moje zainteresowania koncentrują się wokół zagadnień związanych z rozwojem samoświadomości, dążeniem do wykorzystania swojego potencjału poprzez potęgę własnej podświadomości. Dotyczą one głównie zagadnień związanych z metafizyką, parapsychologią, samopoznaniem jako najważniejszym dokonaniem w dziedzinie rozwoju własnej świadomości. Ponadto interesuje mnie historia Tybetu, filozofia buddyjska oraz osobowość i nauki Dalajlamy. Szczególną fascynacją są dla mnie Indie – kraj pozostający na granicy świata rzeczywistego i wyimaginowanego oraz poznawanie Hinduizmu jako specyficznego stylu życia i sposobu odbierania rzeczywistości. Jednym z moich ulubionych zajęć relaksacyjnych, przynoszących jednocześnie satysfakcję i zadowolenie jest pisanie tekstów literackich.