Rozwija się po cichu, nie powoduje żadnych objawów, co sprawia, że jest wyjątkowo niebezpieczny dla życia. Mowa o nowotworze nerki, który dotyka co roku prawie 300 tysięcy osób, a niemal 120 tysięcy umiera z powodu tej choroby. Badania, które prowadzi mgr Paulina Marona, stypendystka 19. edycji programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki, pozwalają przyjrzeć się rozwojowi komórek nowotworowych, a także przerzutom na inne organy. Wyniki tych badań mogą pomóc w opracowaniu skutecznych leków w konkretnych odmianach tej choroby.
Najczęściej spotykanym typem jest jasnokomórkowy rak nerki (ang. clear cell renal cell carcinoma-ccRCC), który stanowi aż 80% wszystkich przypadków. Klasyczne objawy występują jedynie u ok. 10-15% pacjentów, zazwyczaj dopiero w ostatnich stadiach nowotworu. Uniemożliwienie wczesnego rozpoznania i leczenia nowotworu może prowadzić do przerzutów pochodzących zwykle z komórek nabłonka niemal u jednej trzeciej pacjentów. W takim przypadku szanse na przeżycie dramatycznie maleją. Dlatego tak ważne jest poznanie mechanizmów odpowiedzialnych za rozwój tego nowotworu i opracowanie nowych możliwości terapeutycznych.
Krakowska badaczka i jej przełomowa praca naukowa
Pacjenci chorujący na raka nerki nie mają do wyboru wielu dostępnych terapii. Ograniczone możliwości leczenia to wciąż ogromny problem u pacjentów z różnymi rodzajami nowotworów, w tym z nowotworami nerek. Co więcej, ryzyko zachorowania na raka ciągle rośnie ze względu na postęp cywilizacyjny i zanieczyszczenie środowiska. Dlatego tak ważne jest poznanie konkretnych mechanizmów odpowiedzialnych za nabywanie oporności w celu opracowania nowych leków lub polepszenia istniejących. Mgr Paulina Marona prace nad rozwojem i biologią nowotworów zaczęła już w czasie studiów licencjackich na kierunku biotechnologia, kiedy dołączyła do zespołu Zakładu Biotechnologii Medycznej Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Obecnie głównym celem jej pracy doktorskiej jest zbadanie molekularnego podłoża działania białka MCPIP1 (ang. Monocyte Chemotactic Protein-1 Induced Protein) jako potencjalnego supresora nowotworzenia komórek rakowych. Wyniki uzyskane przez grupę badawczą, w której pracuje sugerują, że białko MCPIP1 może istotnie wpływać na rozwój nowotworu poprzez pośrednią lub bezpośrednią regulację czynników zaangażowanych w procesy wzrostu, proliferacji czy śmierci komórkowej. Badania te mogą pomóc w stworzeniu nowych efektywnych form terapii jasnokomórkowego raka nerki opartych na supresorowej aktywności białka MCPIP1. Młoda naukowczyni jest przekonana, że prace prowadzone przez jej grupę pomogą w lepszym zrozumieniu biologii raka nerki, a w przyszłości przyczynią się do stworzenia skutecznego leku na tę chorobę.
Jedna z sześciu wybitnych badaczek 2019 roku
Wykrycie choroby nowotworowej na wczesnym etapie umożliwia podjęcie skutecznej i bardziej oszczędzającej terapii, ale dotychczas nie poznano szczegółowo przyczyn rozwoju raka nerki. Dlatego wnikliwe i innowacyjne badania mgr Pauliny Marony zostały docenione i nagrodzone w ubiegłorocznej edycji programu stypendialnego L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki. W ciągu dziewiętnastu lat konkursu w Polsce wybitne grono Jury wyróżniło łącznie 99 naukowczyń. Jak przyznaje młoda badaczka, zauważalna jest zmiana w nauce na rzecz różnorodnych zespołów badawczych:
„Uważam, że sytuacja badaczek w Polsce zmienia się na lepsze. Coraz więcej kobiet posiada stopień profesora, kieruje zespołami badawczymi i publikuje w świetnych czasopismach. Wydaje mi się, że różnorodność w zespołach badawczych jest coraz bardziej doceniana. Mnie samą od czasów studiów magisterskich inspirują poprzednie laureatki programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki, zwłaszcza te związane z Wydziałem Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, które miałam okazję poznać. Ogromną inspiracją jest dla mnie również moja promotor doc. Katarzyna Miękus, dzięki której mam szansę robić doktorat na interesujący mnie temat, która wspiera mnie w ciągłym rozwoju naukowym. Jej wiedza i doświadczenie, a także ogromna życzliwość i otwartość od samego początku motywowały mnie do pracy, zadawania pytań i szukania na nie odpowiedzi.“
Mgr Paulina Marona poza pracą naukową wolny czas lubi spędzać aktywnie, jeździ na nartach, desce snowboardowej i rowerze. Uwielbia również podróżować i poznawać nowe miejsca. Któregoś lata chciałaby objechać całą Islandię.
***
Mgr Paulina Marona dyplom magistra uzyskała w 2014 r., następnie rozpoczęła studia doktoranckie w Zakładzie Biochemii Ogólnej UJ pod kierunkiem doc. Katarzyny Miękus. W latach 2015-2018 udało jej się uzyskać finansowanie 3 projektów badawczych, a w latach 2017-2018 została laureatką prestiżowych konkursów PRELUDIUM 13 oraz ETIUDA 6 organizowanych przez Narodowe Centrum Nauki. Mgr Paulina Marona jest także laureatką takich wyróżnień jak: stypendium START 2018 dla wybitnych młodych naukowców, stypendium im. Jana Zurzyckiego za najlepsze publikacje, stypendium projakościowe dla najlepszych doktorantów, stypendium rektora dla najlepszych doktorantów. W ramach stypendium START 2018 otrzymała ona finansowanie miesięcznego stażu zagranicznego, który odbyła we wrześniu 2018 r. w AntiCancer Inc. w San Diego w USA, natomiast obecnie odbywa trzymiesięczny staż w Roswell Park Comprehensive Cancer Center także w USA. Do tej pory ukazały się cztery publikacje, których jest współautorką m.in. w prestiżowym czasopiśmie Cancer Research. W 2019 roku została także nagrodzona stypendium doktoranckim programu Dla Kobiet i Nauki za pracę nt. roli białka MCPIP1 w procesach wzrostu, unaczynienia i progresji nowotworowej jasnokomórkowego raka nerki.
