W minionym roku uwaga wszystkich skupiona była na poszukiwaniu skutecznej metody walki z COVID-19. Świat nauki stanął przed bardzo trudnym, do tej pory niespotykanym w naszej epoce wyzwaniem. Prace badawcze wielu naukowczyń i naukowców były skupione na pogłębianiu wiedzy o mechanizmach działania koronawirusa, a w wielu ośrodkach badawczych walka z nim była priorytetem. W cieniu prac nad szczepionką i terapiami, trwały badania w równie ważnych obszarach. Monitorowanie zanieczyszczenia wody, zagadnienia związane z bezpieczną komunikacją przez Internet, wprowadzeniem algebry matematycznej do biologii molekularnej, prace nad wytworzeniem cząsteczek przydatnych w medycynie i zrównoważonym rolnictwie, czy zgłębianie nauk astrofizycznych związanych z narodzinami oraz ewolucją gwiazd i galaktyk – to zagadnienia, które nurtują ogłoszone w lutym laureatki międzynarodowego programu For Women in Science 202 – wspaniałe kobiety w nauce.

Prof. Catherine NGILA, laureatka z Afryki i Państw Arabskich została nagrodzona za wprowadzanie i rozwijanie opartych na nanotechnologii metod analitycznych monitorowania zanieczyszczeń wody i stosowania ich w krajach silnie dotkniętych zanieczyszczeniem. Jej innowacyjna praca ma kluczowe znaczenie dla rozwoju zrównoważonego gospodarowania zasobami wodnymi, z poszanowaniem środowiska.

Kolejna laureatka, Prof. Kyoko NOZAKI reprezentująca rejon Azji i Pacyfiku, została wyróżniona za pionierski, kreatywny wkład w dziedzinie chemii syntetycznej oraz jego znaczenie dla innowacji przemysłowych. Jej badania doprowadziły do opracowania nowych, wysoce skutecznych i przyjaznych dla środowiska procesów produkcyjnych w celu wytworzenia cząsteczek przydatnych w medycynie i zrównoważonym rolnictwie.

Reprezentująca Amerykę Północną Prof. Shafi GOLDWASSER otrzymała wyróżnienie za pionierską i fundamentalną pracę w dziedzinie informatyki i kryptografii, niezbędną do bezpiecznej komunikacji przez Internet, a także do współużytkowania danych prywatnych. Jej badania mają znaczący wpływ na nasze zrozumienie dużych klas problemów, dla których komputery nie mogą skutecznie znaleźć rozwiązań.

Prof. Françoise COMBES  reprezentująca Europę otrzymała nagrodę za wybitne osiągnięcia w astrofizyce, na które składają się odkrycia cząsteczek w przestrzeni międzygwiazdowej i symulacje superkomputerów w zakresie powstawania galaktyk. Jej praca była kluczowa w naszym zrozumieniu narodzin i ewolucji gwiazd i galaktyk, w tym roli odgrywanej przez supermasywne, czarne dziury w galaktycznych ośrodkach.

Laureatka z Ameryki Południowej i Karaibów, Prof. Alicia DICKENSTEIN ,to naukowczyni wyróżniona za wybitny wkład w innowacje matematyczne, poprzez wykorzystanie geometrii algebraicznej w dziedzinie biologii molekularnej. Jej badania pozwalają naukowcom zrozumieć dokładne struktury i zachowanie komórek i cząsteczek, nawet w mikroskopijnej skali. Działając na granicy między teoretyczną i stosowaną matematyką,  utworzyła ważne powiązania z fizyką i chemią umożliwiając biologom uzyskanie dogłębnego strukturalnego zrozumienia reakcji biochemicznych i sieci enzymatycznych.

ŚWIAT NAUKI NADAL POTRZEBUJE KOBIET

Chociaż z każdym rokiem liczba naukowczyń wzrasta, to wciąż daleko nam do równowagi i zachowania różnorodności w nauce. Obecnie  w skali światowej 33% naukowców to kobiety[1]. Kobiety stanowią tylko 28% spośród absolwentów kierunków inżynierskich i 40% absolwentów informatyki. Według badania UNESCO, dotyczącego obecności kobiet w nauce, postęp w tej sferze jest nadal zbyt wolny, szczególnie w naukach takich, jak fizyka, matematyka czy informatyka.

Obecność kobiet w nauce to nie tylko kwestia równości społecznych. Kobiety są nieobecne w dziedzinach nauki, które napędzają czwartą rewolucję przemysłową, czyli istotne zmiany w naszym świecie. Jedynie 22% naukowczyń pracuje przy badaniach nad sztuczną inteligencją. Dodatkowo szacuje się, że do 2050 roku zniknie połowa wszystkich miejsc pracy, w których stanowiska zajmują głównie kobiety. Dlatego niezwykle ważne jest, aby zachęcać młode kobiety do podejmowania kariery naukowej. W Europie trzy na cztery z nich chciałyby wnieść pozytywny wkład w świat poprzez swoją pracę, ale tylko 37% planuje karierę naukową[2].

OD 23 LAT L’ORÉAL I UNESCO NAGRADZAJĄ WYBITNE BADACZKI

Świat potrzebuje nauki, a nauka potrzebuje kobiet. Dlatego Fundacja L’Oréal i UNESCO są aktywnie zaangażowane w promocję kobiet w nauce, aby uczynić je bardziej widocznymi, promować ich talent i inspirować do działania kolejne pokolenia badaczek. Od czasu utworzenia programu For Women in Science w 1998 r. w 117 krajach wsparto i uhonorowano 117 laureatek i ponad 3500 utalentowanych młodych naukowczyń i doktorantek.

LAUREATKI L’ORÉAL-UNESCO FOR WOMEN AND SCIENCE INTERNATIONAL AWARDS

Każdego roku Fundacja L’Oréal i UNESCO nagradzają pięć wybitnych naukowczyń. W tym roku w ramach 23. edycji międzynarodowej nagrody L’Oréal-UNESCO For Women in Science wyłoniono  laureatki z dziedzin nauk chemicznych, matematyki, informatyki i astrofizyki. Są to:

Laureatka z Afryki i Państw Arabskich. prof. Catherine NGILA – Chemia Profesorka Uniwersytetu w Johannesburgu i p.o. dyrektorki wykonawczej Afrykańskiej Akademii Nauk. 

Laureatka z Azji i Pacyfiku, prof. Kyoko NOZAKI – Chemia

Profesorka chemii na Uniwersytecie Tokijskim.

Laureatka Ameryki Północnej, prof. Shafi GOLDWASSER – Informatyka

Dyrektorka Simons Institute for the Theory of Computing, profesorka elektrotechniki, informatyki i matematyki kilku prestiżowych uczelni (m.in. Uniwersytetu w Berkeley i MIT).

Laureatka Europy, prof. Françoise COMBES – Astrofizyka

Profesorka Katedry Galaktyki i Kosmologii w Collège de France w Paryżu oraz astrofizyczka w Obserwatorium Paryskim.

Laureatka Ameryki Łacińskiej i Karaibów, prof. Alicia DICKENSTEIN – Matematyka

Profesorka matematyki na Uniwersytecie w Buenos Aires, Argentyna.

[1] Aby rewolucja cyfrowa była inteligentna, musi mieć charakter inkluzywny: trzeci rozdział raportu naukowego UNESCO: Wyścig z czasem na rzecz inteligentniejszego rozwoju, którego pełne wydanie ma nastąpić w kwietniu 2021 r. Link do badania: https: //unesdoc.unesco. org / ark: / 48223 / pf0000375429.

[2] Źródło danych: Instytut Statystyki UNESCO. Dane dotyczące absolwentów szkół wyższych obejmują 120 krajów. Odsetek 33,3% kobiet naukowców opiera się na danych ze 107 krajów. Są to najnowsze dane z lat 2015-2018.