Migotanie przedsionków jest chorobą związaną z zaburzeniem rytmu serca, która nieleczona może doprowadzić do poważnych powikłań. Jedną z badaczek zajmujących się poznaniem tej choroby oraz czynników stanowiących ryzyko jej wystąpienia jest dr Monika Gawałko, stypendystka 22. edycji programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki. Tematem jej pracy jest wykorzystanie rozwiązań zdrowia mobilnego (ang. mobile health, mHealth) w wykrywaniu i leczeniu pacjentów z migotaniem przedsionków.

Migotanie przedsionków jest najczęstszym utrwalonym zaburzeniem rytmu serca. Jest to choroba, która częściej dotyka mężczyzn, a ryzyko jej wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem. Choć wielu chorych dowiaduje się o niej podczas rutynowych badań, to do charakterystycznych objawów należą kołatania serca, zawroty głowy, duszności, ale także omdlenia. Pomimo, że migotanie przedsionków może występować bez innych chorób to często towarzyszą mu np. nadciśnienie, niewydolność serca czy choroby tarczycy.

W zdrowym sercu skurcz przedsionków i komór następuje w odpowiedzi na powtarzające się impulsy elektryczne, które powstają w tzw. węźle zatokowym. Podczas migotania impulsy te powstają w różnych miejscach, a przedsionki serca przestają się regularnie kurczyć i zaczynają drżeć, „migotać”. Powoduje to zaburzenia przepływu krwi co zwiększa ryzyko powstania skrzeplin, które mogą doprowadzić do udaru mózgu – najczęstszego powikłania zakrzepowo-zatorowego migotania przedsionków. Zbyt późne rozpoznanie i wprowadzone leczenie może doprowadzić do śmierci chorego.

Leczenie migotania przedsionków obejmuje (wg wskazań) leki zmniejszające ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych, leki kontrolujące częstość akcji i rytmu serca oraz procedury przywracające prawidłowy rytm serca.

Telemedycyna pomoże w leczeniu pacjentów z migotaniem przedsionków

Dr Monika Gawałko w swojej pracy wykorzystuje możliwości oferowane przez mHealth. Telemedycyna może mieć różne formy: teleporady, połączenia wideo lub czatu online, poprzez wymianę wiadomości i dokumentów drogą bezpiecznej poczty komputerowej. Rozwiązania z zakresu mHealth pozwalają także na zdalną diagnostykę i monitorowanie parametrów, takich jak poziom cukru, wartości ciśnienia tętniczego lub czynności serca.

Moje zainteresowanie telemedycyną, w tym rozwiązaniami mHealth nasiliło się podczas pandemii COVID-19, kiedy telemedycyna odgrywała istotną rolę w podtrzymaniu kompleksowej opieki nad pacjentami. Pandemia pokazała, że powszechne wdrożenie rozwiązań telemedycznych jest niezwykle ważne i oznaczałoby nową jakość w systemie ochrony zdrowia. Co więcej, kolejne analizy wskazują, że zdalna opieka zmniejsza też koszty leczenia, zapobiegając hospitalizacjom, zmniejszając obciążenie ośrodków medycznych i optymalizując pracę personelu – mówi dr Monika Gawałko, stypendystka 22. edycji programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki.

Badania dr Moniki Gawałko skupiają się na budowaniu infrastruktury do zdalnego monitorowania pacjentów i czynników ryzyka wystąpienia u nich migotania przedsionków. Celem badań jest lepsze poznanie i kontrola tego schorzenia poprzez zastosowanie rozwiązań mHealth oraz modeli predykcyjnych, w tym sztucznej inteligencji, do oceny klinicznej pacjentów. Efektem badań ma być optymalizacja leczenia i polepszenie rokowania pacjentów z migotaniem przedsionków, tym samym zmniejszenie nakładów finansowych związanych z hospitalizacją chorych.

*** 

O Stypendystce

Dr Monika Gawałko uzyskała tytuł lekarza medycyny w 2018 roku na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. W styczniu 2020 rozpoczęła staż kliniczno-badawczy w Maastricht University Medical Center (Niderlandy) w dziedzinie kardiologii. W 2021 uzyskała tytuł doktora nauk medycznych. Odbyła staże na Wydziale Nauk Biomedycznych Uniwersytetu Kopenhaskiego (Dania) oraz Instytutu Farmakologii Uniwersytetu Duisburg-Essen (Niemcy). We wspomnianych ośrodkach wykonuje badania ze szczególnym uwzględnieniem mobilnych rozwiązań zdrowotnych w migotaniu przedsionków, parakrynnego efektu osierdziowej tkanki tłuszczowej oraz mikroflory jelitowej na migotanie przedsionków. Jest autorką ponad 100 publikacji naukowych w wiodących czasopismach naukowych i laureatką krajowych oraz międzynarodowych nagród i wyróżnień, m.in. laureatką stypendium Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla Wybitnych Młodych Naukowców. Dr Monika Gawałko znalazła się na liście 100 kobiet roku 2022 magazynu „Forbes Women”, który co roku wyróżnia wybitne przedstawicielki biznesu, artystki, naukowczynie, liderki polityczne i aktywistki.

O Programie L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki  

Celem Programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki prowadzonego od 2001 roku jest promowanie osiągnięć naukowych utalentowanych badaczek, zachęcanie ich do kontynuacji prac zmierzających do rozwoju nauki oraz udzielenie wsparcia finansowego. Partnerami Programu są Polski Komitet do spraw UNESCO, Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Polska Akademia Nauk. Do 2022 roku w Polsce wyróżniono 117 naukowczyń. Wyboru, co roku dokonuje Jury pod przewodnictwem prof. Ewy Łojkowskiej.

Polska jest jednym ze 118 krajów, w których co roku przyznawane są stypendia dla utalentowanych naukowczyń. Program Dla Kobiet i Nauki jest częścią globalnej inicjatywy For Women in Science, która powstała dzięki partnerstwu L’Oréal i UNESCO. Stypendystki edycji krajowych mają szansę na międzynarodowe wyróżnienia: nagrodę International Rising Talents (w ich gronie są już trzy Polki: dr hab. Bernadeta Szewczyk – 2016 rok, dr hab. Joanna Sułkowska – 2017 rok oraz dr Agnieszka Gajewicz - 2018 rok) oraz L’Oréal-UNESCO Award, przyznawane co roku w Paryżu w ramach For Women in Science Week 5 laureatkom, których odkrycia dostarczają odpowiedzi na kluczowe problemy ludzkości.