Życiorys naukowy: Dr hab. Barbara Uszczyńska-Ratajczak studiowała biotechnologię na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej. Następnie ukończyła studia magisterskie o specjalności bioinformatyka na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Stopień doktora uzyskała w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w 2013 roku. W tym samym roku dołączyła do grupy badawczej kierowanej przez prof. Roderica Guigò w Centrum Regulacji Genomicznej (CRG) w Barcelonie. Od 2013 jest członkiem jednego z najbardziej znanych projektów badawczych na świecie – GENCODE, którego celem jest tworzenie wysokiej jakości katalogów genów dla genomów człowieka i myszy oraz ich eksperymentalna weryfikacja. Badaczka brała także czynny udział w badaniach realizowanych w ramach trzeciej fazy projektu ENCODE (ENCyclopedia Of DNA Elements), którego głównym zadaniem jest identyfikacja funkcjonalnych elementów w genomach człowieka oraz wybranych organizmów modelowych. Jej badania zostały nagrodzone stypendium Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców. Dr hab. Barbara Uszczyńska-Ratajczak jest laureatką grantów udzielanych przez Narodowe Centrum Nauki w ramach programów POLONEZ oraz OPUS. Jest także autorką prestiżowych publikacji m.in. w czasopismach Nature Genetics, Nature Reviews Genetics oraz Nature. 

Praca badawcza i jej znaczenie: Informacje zawarte w sekwencji ludzkiego genomu mają ogromne znaczenie w badaniach biomedycznych. Jednakże wartość tych informacji jest bardzo ograniczona w przypadku braku szczegółowej mapy opisującej lokalizację genów w genomie. Regiony genomu, w których znajdują się geny odpowiedzialne za kodowanie sekwencji białkowych zostały już szczegółowo opisane, podczas gdy regiony zawierające geny niekodujące białek nie zostały jeszcze dobrze poznane i w związku z tym często nazywane są „ciemną materią” genomu.  Badania Dr hab. Barbary Uszczyńskiej-Ratajczak koncentrują się na tworzeniu wysokiej jakości map genów lncRNA w genomach człowieka, myszy i danio pręgowanego, jako podstaw dla zrozumienia ich biologicznych i patologicznych ról w komórce.  

Gdyby nie została naukowcem to: „Gdybym nie była naukowcem z pewnością wykonywałabym jakiś męski zawód. Myślę, że jest spora szansa, że byłabym mechanikiem, specjalizującym się w naprawie motocykli, bo je naprawdę uwielbiam. Jazda motocyklem sprawia mi ogromną radość, choć nie poświęcam już na to tyle czasu, ile bym chciała. Przyjemność sprawia mi także śledzenie motoryzacyjnych nowinek technicznych, jak i samo przebywanie w warsztacie samochodowym. W związku z tym chętnie zajmuję się wymianą opon oraz obsługą techniczną swoich pojazdów.” 

Zainteresowania pozanaukowe: „Ogromną radość sprawia mi gotowanie dla moich najbliższych. Lubię próbować nowych rzeczy, modyfikować znane mi przepisy i testować je na swoich gościach. Cenię sobie także rodzinną i luźną atmosferę, więc gdybym miała na nowo wybrać drogę kariery to zostałabym szefem kuchni, ale w ulicznej restauracji. Oprócz niewielkiego stałego menu, moja restauracja codziennie oferowałaby coś nowego w zależności od dostępności świeżych i sezonowych produktów. Z pewnością przypadłyby mi do gustu poranne wyprawy po zakupy na lokalny rynek i przyjacielskie rozmowy z dostawcami oraz moimi gośćmi. Wyobrażam sobie siebie jako postać pomiędzy Dennisem Prescottem, Jay Fai oraz Pato Rodriguez.” 

Barbara Uszczyńska-Ratajczak o sytuacji kobiet badaczek i zmianach na rzecz różnorodnych pod względem płci zespołów badawczych:  „Kwestia reprezentacji kobiet jest mi szczególnie bliska, gdyż od lat funkcjonuję w dziedzinie bioinformatyki, która wciąż zdominowana jest przez mężczyzn. Różnorodność jest podstawą dla funkcjonowania natury i świata, więc nie ma powodu, aby była ograniczana na polu naukowym. Bardzo cenię sobie ten aspekt i staram się wybierać zespoły badawcze, które są różnorodne pod względem płci, narodowości, doświadczenia naukowego oraz ekspertyzy, gdyż takie grupy są najbardziej prężne. Dla mnie ważna jest także różnorodność w kontekście prowadzonych badań. Staram się nie ograniczać do jednej dziedziny i moje projekty najczęściej mają mocno interdyscyplinarny charakter. Pracuję na pograniczu bioinformatyki, biologii molekularnej oraz biochemii. Dzięki temu mogę się stale rozwijać i patrzeć na problem badawczy z różnych perspektyw.“