Życiorys naukowy:
Mgr Marta Kędziora w 2018 roku ukończyła studia magisterskie na kierunku neurobiologia na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W tym samym roku rozpoczęła studia doktoranckie w Instytucie Farmakologii im. Jerzego Maja Polskiej Akademii Nauk, gdzie w 2017 roku (jeszcze podczas studiów magisterskich) dołączyła do zespołu prof. Katarzyny Starowicz-Bubak, zajmującego się farmakoterapią choroby zwyrodnieniowej stawów (osteoartrozy) oraz badaniem nowych związków mających potencjał do uśmierzania bólu towarzyszącego pacjentom cierpiącym na tę chorobę.
Jest laureatką stypendium Prezesa Polskiej Akademii Nauk za wybitne osiągnięcia oraz kierownikiem grantu PRELUDIUM20. Otrzymała dwa wyjazdowe stypendia zagraniczne: na dwumiesięczny pobyt badawczy na Uniwersytecie w Bordeaux we Francji oraz stypendium Fundacji Kościuszkowskiej na pięciomiesięczny pobyt badawczy w USA, na Virginia Commonwealth University. Mgr Marta Kędziora jest autorką lub współautorką dziesięciu publikacji naukowych.
Praca badawcza i jej znaczenie:
W swojej pracy naukowej mgr Marta Kędziora skupia się na farmakoterapii choroby zwyrodnieniowej stawów. Osteoartroza jest częstym chorzeniem, dotykającym głównie osoby starsze, przede wszystkim kobiety. Podczas choroby chrząstka stawowa ulega stopniowej degeneracji odsłaniając powierzchnię kości, co powoduje utrudnienia w poruszaniu, sztywność stawów oraz przewlekły ból. Głównymi przyczynami są wiek (i wynikające z niego zużycie powierzchni chrząstki), otyłość (związana z przeciążeniem stawów, głównie kolanowych) oraz urazy.
Obecnie leczenie osteoartrozy jest trudne, w zaawansowanych przypadkach konieczna jest alloplastyka stawu, czyli jego wymiana na sztuczny. W jednym z projektów mgr Marta Kędziora wraz z zespołem badała regeneracyjny oraz przeciwbólowy potencjał komórek macierzystych pozyskanych z tkanki tłuszczowej, do leczenia osteoartrozy. Zsyntetyzowane na potrzeby projektu nowe związki okazały się mieć działanie przeciwbólowe i regeneracyjne. Dlatego celem obecnego projektu mgr Marty Kędziory jest zbadanie ich mechanizmu działania na liniach komórkowych pochodzących ze stawu kolanowego pacjentów.
„Celem moich badań jest lepsze poznanie mechanizmów choroby oraz poszukiwanie skutecznej terapii i sposobów uśmierzania bólu. W moim projekcie naukowym badam przeciwzapalne działanie polimerów na komórkach chondrocytów oraz synowiocytów pochodzących od pacjentów z osteoartrozą. Projekt ten ma na celu sprawdzenie czy obserwowany wcześniej efekt przeciwbólowy ma podłoże w hamowaniu stanu zapalnego towarzyszącego osteoartrozie, a także wykazanie, który typ komórek ma większe znaczenie w działaniu związków.”
Gdyby nie została naukowczynią to:
„Praca naukowa była dla mnie bardzo naturalną kontynuacją studiów. Już podczas przygotowywania pracy magisterskiej wiedziałam, że to jest coś co sprawia mi satysfakcję i co chcę robić w życiu. W tym momencie trudno jest mi wyobrazić sobie siebie w innym zawodzie.”
Marta Kędziora o sytuacji kobiet badaczek i zmian na rzecz różnorodnych pod względem płci zespołów badawczych:
„Nigdy nie postrzegałam bycia kobietą, jako bariery dla pracy naukowej. Zostałam wychowana w duchu równości, więc wybór ścieżki naukowej był naturalnym procesem, który rozpoczął się u mnie już na wczesnym etapie edukacji. Podczas studiów doktoranckich miałam możliwość pracy w niewielkim zespole, jednak nawet w kilkuosobowej grupie wyraźnie widać, że każda osoba ma inne predyspozycje i czuje się lepiej w innych zadaniach. Dzięki podziałowi obowiązków z uwzględnieniem tych osobistych preferencji, praca w zespole badawczym jest najbardziej efektywna. Uważam, że praca w różnorodnej grupie, nie tylko pod względem płci, ale także narodowości, czy doświadczenia zdobytego w różnych instytucjach naukowych, znacząco podnosi możliwości zespołu.”