Sześć wybitnych polskich badaczek otrzymało wyróżnienie przyznane w jubileuszowej edycji Programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki. Już po raz 20. organizatorzy zaprosili kobiety do udziału w jednym z najbardziej rozpoznawalnych programów stypendialnych w Polsce. Naukowczynie prowadzące badania z zakresu szeroko pojętych nauk o życiu, otrzymały możliwość promowania swoich osiągnięć naukowych oraz roczne stypendium. Stypendystki programu zostały ogłoszone podczas spotkania on-line, w którym udział wzięli partnerzy programu oraz przedstawiciele środowiska naukowego.

Świat nauki potrzebuje kobiet

Jubileuszowa edycja Programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki to święto naukowczyń, ale także okazja do przedstawienia sytuacji kobiet w świecie nauki. Chociaż z każdym rokiem liczba badaczek rośnie, to wciąż nie jest satysfakcjonująca i wynosi 33% w skali światowej[1]. Tylko 28% absolwentek kierunków inżynierskich i 40% absolwentek informatyki to kobiety. Według badania UNESCO, dotyczącego obecności kobiet w nauce, postęp w tej sferze jest nadal zbyt wolny, szczególnie w naukach takich, jak fizyka, matematyka czy informatyka[2]. Potrzeba zwiększenia udziału kobiet na stanowiskach naukowych jest potrzebą społeczną. Szacuje się, że do roku 2050 połowa nisko opłacanych zawodów, które mogą zostać poddane automatyzacji zniknie, a kobiety, które nie będą podnosiły swoich kompetencji naukowych mogą mieć problemy na rynku pracy przyszłości.

Zdaniem dotychczasowych stypendystek programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki różnorodność w zespołach naukowych jest bardzo ważna. Według 83% badanych zwiększa ona innowacyjność, a 68% twierdzi, że poprawia też jakość pracy i zmniejsza konfliktowość w zespole.[3]

Od 20 lat wspieramy wybitne badaczki, aby budować różnorodność w nauce

Celem programu od początku jego istnienia jest promowanie osiągnięć naukowych utalentowanych badaczek, zachęcanie ich do kontynuacji prac, zmierzających do rozwoju nauki poprzez wsparcie finansowe w formie stypendium. 

Badania i innowacje to podstawa rozwoju naszej działalności, a nauka od zawsze jest dla nas wielką wartością. W Grupie L’Oréal wierzymy, że walka o wzmocnienie pozycji kobiet w nauce jest czymś więcej niż tylko kwestią równości, jest to również gwarancja jakości badań, co finalnie przekłada się na wszystkie obszary społeczne i ekonomiczne. Dlatego dążymy do rozwoju i wykorzystania pełnego potencjału nauki, na które ma wpływ różnorodność zespołów naukowych. Jednocześnie wspieranie kobiet i różnorodności jest dla nas strategicznym celem w ramach programu zrównoważonego rozwoju  – mówi Niels Westerbye Juhl, dyrektor generalny L’Oréal Polska i Kraje Bałtyckie.

Nasza współpraca przy tworzeniu tego programu, to działania na rzecz rozwoju nauki, ale w szczególności na rzecz zwiększenia udziału kobiet w nauce. Wspieranie projektów badawczych wybitnych badaczek oraz pokazanie ich dokonań, służy przezwyciężaniu ograniczeń i stereotypów, które nadal funkcjonują w naszej przestrzeni – powiedział w trakcie uroczystości prof. dr hab. Michał Kleiber, przewodniczący Polskiego Komitetu do spraw UNESCO.

Poprzedni rok był wyjątkowy z wielu powodów. Świat nauki także mierzył się z wyzwaniami, ale wydarzyło się jednocześnie wiele dobrego w obszarze docenienia roli kobiet w nauce.

Rok 2020 zapamiętamy jako rok pandemii, która przyniosła olbrzymie straty dla społeczeństw. Tylko dzięki nauce mogliśmy szybko stanąć do walki z COVID i odpowiedzieć na zagrożenia. To wskazuje jak olbrzymia jest rola nauki w życiu współczesnego świata, a w niej bardzo wyczuwalna rola kobiet, które miały olbrzymi wkład w wielkie osiągnięcia naukowe w walce z pandemią – mówił w trakcie wydarzenia prof. dr hab. Jerzy Duszyński, prezes Polskiej Akademii Nauk.

W jubileuszowej, 20. edycji programu stypendialnego L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki, naukowczynie mogły zgłaszać swoje kandydaturywiosną 2020 r. Jury, złożone z wybitnych przedstawicieli polskiej nauki, pod przewodnictwem prof. dr hab. Ewy Łojkowskiej, spośród najlepszych aplikacji wyróżniło 6 projektów, przyznając ich autorkom: 3 stypendia habilitacyjne po 35 000 zł, 2 stypendia doktoranckie po 30 000 zł i stypendium magisterskie w wysokości 20 000 zł.

Dodatkowo wszystkie nagrodzone badaczki, przy wsparciu partnerów programu – Polskiego Komitetu ds. UNESCO, Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Polskiej Akademii Nauk, będą brały udział w międzynarodowych konferencjach i sympozjach, a ich osiągnięcia będą promowane nie tylko w środowisku naukowym, ale także prezentowane szerszej opinii publicznej.

Program L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki zrobił bardzo dużo dla ugruntowania pozycji polskich badaczek, poprzez przyznawane im stypendia wzmocnił ich przekonanie, że to co robią jest ważne. W ostatniej, jubileuszowej edycji uzyskaliśmy rekordową liczbę zgłoszeń. Stanowi to dla nas potwierdzenie, że program jest potrzebny, a młode kobiety, poszukują wsparcia, aby rozwijać swój potencjał na polu naukowym. Przed nami jednak nadal wiele do zrobienia. Pomimo, że coraz więcej kobiet chce pracować naukowo i zmieniać świat nauki, to nadal są one w mniejszości. Współczesny świat bardziej niż kiedykolwiek potrzebuje nauki, a nauka potrzebuje kobiet – powiedziała prof. dr hab. Ewa Łojkowska, przewodnicząca Jury polskiej edycji Programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki.

Stypendystki 20. edycji Programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki

Poniżej przedstawiamy sylwetki nagrodzonych naukowczyń:

KATEGORIA MAGISTRANCKA:

Mgr Adrianna Musiał od wczesnych lat pasjonowała się genetyką, dlatego rozpoczęła studia na Wydziale Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego na kierunku Biotechnologia (licencjat), Biotechnologia molekularna (studia magisterskie). Badaczka otrzymała stypendium rektora UJ dla najlepszych studentów i stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia. Tematem jej badań naukowych jest geneza pochodzenia konika polskiego.

KATEGORIA DOKTORANCKA:

Mgr Marika Turek studiowała na Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie, równocześnie na kierunkach chemia i biotechnologia. Od roku 2020 jest kierownikiem grantu PRELUDIUM 17 finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki, który ma na celu otrzymanie nowych, dwuskładnikowych leków przeciwnadciśnieniowych, mogących jednocześnie stanowić leczenie wspomagające zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2.

Dr Aleksandra Kopacz wiedzę zdobywała na Wydziale Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od studiów licencjackich jest związana z Zakładem Biotechnologii Medycznej. W swoich badaniach stara się zrozumieć mechanizmy starzenia się i dysfunkcji komórek śródbłonka, leżących u podstaw powstawania chorób sercowo-naczyniowych, w szczególności tętniaka aorty brzusznej.

KATEGORIA HABILITANCKA:

Dr Anna Karnkowska rozpoczynając karierę naukową na Uniwersytecie Warszawskim zajmowała się głównie taksonomią, filogenezą i różnorodnością jednokomórkowych glonów – euglenin. Aktualnie badaczka prowadzi również badania ekologiczne, w których stara się określić rolę mikroorganizmów eukariotycznych w ekosystemach wodnych. Anna Karnowska w 2011 roku obroniła doktorat na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Dr Maria Górna swoją wiedzę zdobywała na studiach matematyczno-przyrodniczych na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie pokochała skomplikowany świat białek i biologię molekularną. Podczas doktoratu na Wydziale Biochemii Uniwersytetu w Cambridge zaczęła zgłębiać biologię strukturalną. Studia na Uniwersytecie w Cambridge wspierało europejskie stypendium Marie Curie oraz nagroda Cambridge European Trust. Obecnie chce nadal odkrywać tajniki funkcji i struktury białek z nadzieją, że uda się poznać, zdiagnozować i zwalczyć choroby zakaźne i autoimmunologiczne, bądź nowotworowe.

Dr hab. Barbara Uszczyńska-Ratajczak[4] studiowała biotechnologię na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej. Następnie ukończyła studia magisterskie o specjalności bioinformatyka na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Stopień doktora uzyskała w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w 2013 roku. Od 2013 r. jest członkiem jednego z najbardziej znanych projektów badawczych na świecie – GENCODE, którego celem jest tworzenie wysokiej jakości katalogów genów dla genomów człowieka i myszy oraz ich eksperymentalna weryfikacja.

[1]   Źródło danych: Instytut Statystyki UNESCO. Dane dotyczące absolwentów szkół wyższych obejmują 120 krajów. Odsetek 33,3% kobiet naukowców opiera się na danych ze 107 krajów. Są to najnowsze dane z lat 2015-2018.

[2] Źródło danych: Instytut Statystyki UNESCO. Dane dotyczące absolwentów szkół wyższych obejmują 120 krajów. Odsetek 33,3% kobiet naukowców opiera się na danych ze 107 krajów. Są to najnowsze dane z lat 2015-2018

[3] Raport „20 lat dla Kobiet w Nauce. Rola stypendium L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki w karierach naukowych stypendystek Programu w Polsce”

[4] Nominacja habilitacyjna została przyznana po otrzymaniu stypendium, w dn. 4.04.2021, decyzją Rady Naukowej ICHB PAN