„Moim naukowym marzeniem jest opracowanie innowacyjnych, biodegradowalnych materiałów opakowaniowych, które będą powszechnie stosowane na całym świecie jako alternatywa dla tradycyjnych tworzyw sztucznych. Chciałabym, aby moje badania przyczyniły się do zachowania w nienaruszonym stanie środowiska naturalnego i wpłynęły na redukcję odpadów plastikowych.”

„Gdybym nie została naukowczynią, mogłabym zostać nauczycielką chemii, podróżniczką lub opiekunką dzikich zwierząt. W pracy nie lubię monotonii. Jako nauczycielka mogłabym nie tylko poznawać ciekawe osobowości, ale także przekazywać wiedzę i cieszyć się z cudzych postępów. Wierzę, że uda mi się łączyć wiele pasji, aby rozwijać się w wielu dziedzinach i środowiskach, nie zamykając się tylko we własnym laboratorium.”

Zainteresowania badawcze naukowczyni koncentrują się na błonach komórkowych, które odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu żywych komórek. Stypendystka w swojej pracy skupia się na zrozumieniu mechanizmów molekularnych, które regulują interakcje między składnikami błony, takimi jak fosfolipidy, cholesterol i woda biologiczna, szczególnie w warunkach ograniczonej hydratacji. Jej badania eksplorują, jak te oddziaływania wpływają na właściwości biofizyczne biomimetycznych błon lipidowych, co może pomóc w lepszym zrozumieniu ich potencjalnego wpływu na funkcjonowanie komórek.

Naukowczyni dąży do zrozumienia pochodzenia i roli lateralnych heterogeniczności w błonie komórkowej, szczególnie w kontekście fuzji błonowej, czyli procesu łączenia się dwóch błon lipidowych. Zjawisko to odgrywa kluczową rolę w procesach takich jak neurotransmisja, zapłodnienie, a także rozwój infekcji wirusowych wywoływanych przez wirusy otoczkowe, takie jak SARS-CoV-2, wirus grypy czy HIV.

Badaczka podkreśla, że wybrała karierę naukową głównie dzięki inspirującym osobom, które napotkała na swojej drodze. Jak sama zaznacza kluczową rolę odegrał jej promotor pracy inżynierskiej, który dostrzegł w niej potencjał i zaprosił do udziału w projekcie badawczym finansowanym z grantu NCN. To pierwsze doświadczenie badawcze było dla niej przełomowe, gdyż umożliwiło rozwijanie umiejętności w środowisku naukowym. Stopniowo zaangażowanie w pracę badawczą przychodziło naturalnie, ponieważ odkryła, że badania podstawowe, mimo że ich wpływ bywa często odroczony w czasie, mogą przynosić ogromną satysfakcję i realnie przyczyniać się do postępu naukowego.

Motywacją do kontynuowania kariery naukowej stała się jej naturalna ciekawość świata oraz chęć odkrywania nie-

znanych zjawisk. Fascynuje ją możliwość potwierdzania hipotez w eksperymentach i odkrywania nowych, niespodziewanych efektów, co przynosi jej ogromną satysfakcję i poczucie sensu w pracy. Dodatkowo świadomość, że jej badania mogą przyczynić się do rozwoju nauki i przynieść korzyści społeczne, jest dla stypendystki istotnym bodźcem do dalszych działań.

„Gdybym nie została naukowczynią, możliwe, że byłabym fotografem reportażowym wydarzeń kulturowych czy rodzinno- przyjacielskich na pełen etat. Chwytanie ulotnych chwil, emocji na twarzach i późniejsze podkreślanie klimatu w postprodukcji to coś, co przynosi mi ogromną satysfakcję.”

Stypendystka Maja Szymczak zajmuje się badaniem wpływu ciśnienia na luminescencję jonów Cr3+ i projektowaniem manometrów luminescencyjnych pozwalających na zdalne monitorowanie ciśnienia w czasie rzeczywistym, z zachowaniem dużej precyzji oraz czułości odczytu. Jej badania doprowadziły do wyodrębnienia nowej klasy luminescencyjnych czujników ciśnienia, których odczyty są niezależne od temperatury otoczenia i charakteryzują się ekstremalnie wysoką czułością na zmiany ciśnienia, co otwiera nowe perspektywy aplikacyjne.

„Zastosowane przez nas podejście pozwala na zaprojektowanie czujników o ekstremalnie wysokiej czułości na zmiany ciśnienia, z równoczesnym zachowaniem wysokiej precyzji i dokładności zdalnych odczytów. Dodatkowo nasze manometry mogą posłużyć do obrazowania rozkładu ciśnienia na całej badanej powierzchni, nie tylko miejscowo, co znacząco zwiększa potencjał aplikacyjny wspomnianych czujników, a potencjalne ich zastosowanie w przemyśle, znacząco zwiększyłoby bezpieczeństwo procesów wysokociśnieniowych, a w konsekwencji bezpieczeństwo ludzi.” – mówi stypendystka.

Mgr Maja Szymczak odkryła swoją pasję do nauki podczas działalności w Kole Naukowym Chemików „Jeż” na Uniwersytecie Wrocławskim. Udział w konferencjach studenckich i dzielenie się wynikami swoich badań umożliwiły jej zdobycie pierwszych doświadczeń w świecie nauki. Dzięki temu zrozumiała, że badania naukowe dają możliwość nieustannego rozwoju i stawiania czoła wyzwaniom, które mają realny wpływ na otaczający świat.

„Zawsze wiedziałam, że nauka nie jest jedynie teorią, ale przede wszystkim narzędziem do odkrywania nieznanych obszarów i rozwiązywania praktycznych problemów. Działalność w kole naukowym oraz zaangażowanie w prowadzenie badań podczas studiów utwierdziły mnie w tym i znacząco umocniły moje przekonanie, że kariera naukowa jest ścieżką, którą pragnę podążać.” – wyjaśnia.

Dr Katarzyna Klonowska wybrała karierę naukową, ponieważ od zawsze fascynowała ją biologia, a praca w dziedzinie genetyki pozwoliła jej połączyć tę pasję z innym zainteresowaniem – nauką języków obcych. Łącząc obie pasje, naukowczyni realizowała się zawodowo w międzynarodowym środowisku naukowym.

Wśród pozanaukowych zainteresowań stypendystki jest psychologia.

„Myślę, że mogłabym zostać psycholożką ze względu na moje głębokie zainteresowanie meandrami ludzkiej psychiki oraz motywami postępowania człowieka w różnych sytuacjach.„

Dr Alicja Mikołajczyk specjalizuje się w cyfrowym projektowaniu nowych, zaawansowanych i innowacyjnych materiałów, chemikaliów i leków, z naciskiem na ich bezpieczeństwo i zrównoważony rozwój. Jej zainteresowanie badawcze koncentruje się na integracji metod sztucznej inteligencji, metod modelowania molekularnego, chemii kwantowej i uczenia maszynowego, co umożliwia przeniesienie procesów projektowania i oceny ryzyka chemicznego z tradycyjnych laboratoriów do przestrzeni wirtualnej. Rozwój cywilizacji wymusza konieczność projektowania nowych, zaawansowanych i innowacyjnych materiałów, chemikaliów i leków oraz bardziej wydajnych procesów technologicznych. Te same zaawansowane właściwości nowo projektowanych chemikaliów mogą warunkować nieznane zagrożenie względem zdrowia człowieka i środowiska.

Na przestrzeni ostatniego pięćdziesięciolecia rozwój cywilizacji przyczynił się do zauważalnego wzrostu zanieczyszczenia środowiska oraz globalnych katastrof spowodowanych nowo pojawiającymi się zagrożeniami, takimi jak pandemia COVID-19, czy choroby o podłożu środowiskowym (np. ADHD u dzieci, zawał serca, nowotwory, czy bezpłodność). Według danych WHO około 6,7 miliona osób rocznie umiera przedwcześnie w wyniku zanieczyszczenia środowiska i emisji CO2. W odpowiedzi na te problemy, dr Mikołajczyk koncentruje swoje badania nad rozwojem zaawansowanych narzędzi komputerowych wspierających proces projektowania, w celu szybszego, tańszego i bardziej efektywnego reagowania na nowo pojawiające się zagrożenia względem życia ludzkiego i środowiska.

„Rozwój cywilizacji wymusza konieczność szybkiego, taniego i efektywnego projektowania nowych, zaawansowanych i innowacyjnych materiałów, chemikaliów i leków oraz bardziej wydajnych procesów technologicznych, przy jednoczesnym minimalizowaniu ich wpływu na zdrowie i środowisko w całym cyklu życia produktu. Prowadzone przeze mnie badania można porównać do pracy architekta i zaawansowanych modeli architektonicznych, które pozwalają na ocenę wytrzymałości i bezpieczeństwa konstrukcji jeszcze przed ich fizycznym powstaniem. Bezpieczny dom wymaga rzetelnego projektu na wczesnym etapie planowania tj. przez rozpoczęciem budowy, a nie po jej zakończeniu czy zamieszkaniu – podobnie jest z nowo projektowanymi materiałami, chemikaliami i lekami.”

Inspiracją do rozpoczęcia kariery naukowej doktor Alicji Mikołajczyk było doświadczenie z dzieciństwa. W wieku 12 lat przeżyła poważny wypadek spowodowany przez pijanego kierowcę, co zapoczątkowało długą walkę o zdrowie. To trudne wydarzenie uświadomiło jej, jak kruche jest życie i wzbudziło fascynację medycyną, oraz technologiami, które mogą realnie ratować ludzkie życie.

Nauka stała się dla stypendystki nie tylko naturalnym wyborem kariery, ale również życiową misją. Dr Mikołajczyk wspomina, że inspiracją do manipulowania strukturą chemiczną na poziomie pojedynczych atomów z wykorzystaniem metod komputerowych był dla niej prof. dr hab. Tomasz Puzyn, jej późniejszy mentor i promotor rozprawy doktorskiej. Badaczka podkreśla, że jej ambicją jest poszukiwanie tego, co jeszcze nieodkryte w zakresie nanotechnologii oraz rozwijanie innowacji, które realnie zmieniają świat. Wierzy, że poprzez swoją pracę naukową i zaawansowane metody komputerowe może pozostawić trwałe dziedzictwo, które przyczyni się do stworzenia silniejszej, zasobooszczędnej, bardziej niezależnej i odpornej na kryzysy Europy.

„Największą motywacją do moich badań jest troska o przyszłość – o to, jaki świat zastaną przyszłe pokolenia. Wierzę, że wyniki mojej pracy mogą przyczynić się do wdrożenia skutecznych, szybkich i tanich rozwiązań komputerowych, które będą wspierać proces projektowania nowych chemikaliów i technologii kluczowych dla rozwoju gospodarczego (ang. Key Enabling Technologies). Te z kolei są kluczowe w zatrzymaniu zmian klimatycznych, np. w celu optymalizacji procesu degradacji zanieczyszczeń środowiska, opisanych w założeniach Europejskiego Zielonego Ładu (ang. Green Deal), w celu pozyskiwania nowych źródeł energii oraz opracowania skutecznych nanonośników leków w celu niwelowania chorób cywilizacyjnych o podłożu środowiskowym. Technologie, które pozwolą efektywnie i szybko dostarczać skutecznych rozwiązań dla nowo pojawiąjących się zagrożeń, ratując życie setek tysięcy, a nawet milionów ludzi na całym świecie, są dla mnie codzienną inspiracją i motywacją do badań. Małe kroki mają wielkie znaczenie, i mogą stanowić bazę dla przyszłych pokoleń, które przejmą pałeczkę w sztafecie życia.”

Dr Zuzanna Świrad od początku swojej kariery naukowej kierowała się chęcią zrozumienia, jak zmiany klimatyczne wpływają na środowiska przybrzeżne. Szczególnie interesuje ją proces erozji brzegów morskich i to, jak można prognozować tempo cofania klifów w długoterminowej perspektywie. W swoich badaniach stypendystka koncentruje się na używaniu zaawansowanych technologii, takich jak skaning laserowy, fotogrametria i segmentacja obrazów satelitarnych, aby stworzyć precyzyjne narzędzia do monitorowania zmian w środowisku przybrzeżnym. Dzięki temu jej badania mogą dostarczyć cennych informacji, które pomogą w adaptacji wybrzeży do rosnących zagrożeń związanych z globalnym ociepleniem.

Ważnym bodźcem dla jej pracy było rosnące zagrożenie erozją wybrzeży polarnych i związana z tym potrzeba opracowania skutecznych metod monitorowania tych procesów. Wraz z malejącą pokrywą lodu morskiego, wzrasta ryzyko zalewania i niszczenia infrastruktury w obszarach arktycznych. Zuzanna Świrad postanowiła skupić się na opracowywaniu narzędzi, które pozwolą na przewidywanie tych zjawisk i lepsze zarządzanie ryzykiem.

Badaczka zdecydowała się na karierę naukową pod wpływem dwóch istotnych doświadczeń. Pierwsze z nich miało miejsce po pierwszym roku studiów, kiedy uczestniczyła w XXXII Polskiej Wyprawie Polarnej na Spitsbergen. Praca jako pomoc kucharza na stacji polarnej dała jej nie tylko możliwość podróżowania, ale także kontakt z dziką przyrodą Arktyki – lodowcami, wielorybami czy niedźwiedziami polarnymi. Fascynacja tym surowym środowiskiem wywołała w niej pragnienie głębszego zrozumienia procesów geologicznych i przyrodniczych, które kształtują te unikalne krajobrazy.

Drugim wydarzeniem, które ugruntowało jej decyzję o podjęciu ścieżki naukowej, był 3-miesięczny staż w Instytucie Badań Polarnych im. Scotta na Uniwersytecie w Cambridge. Tam po raz pierwszy zetknęła się z pracą naukową na najwyższym poziomie, doświadczając atmosfery wsparcia, intelektualnej ciekawości i możliwości rozwoju w międzynarodowym zespole badawczym. Te dwa momenty utwierdziły ją w przekonaniu, że nauka to przestrzeń, w której może realizować swoją pasję i wpływać na przyszłość badań polarnych.